روایت تصویری در قرآن (با بررسی سوره هایی از قرآن با آغازی روایی- تصویری )

author

  • حسین جلودار هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
Abstract:

از بررسی اجمالی سوره های قرآن چنین بر می آید آیات زیادی بر پیامبر اسلام نازل گردیده که دارای ساختاری روایی - تصویری اند؛ به عبارت دیگر ویژگی های تصویری و تجسمی آیه ها، هم تراز جنبه های دیگرزبانی با تصویرسازی، ذهن خواننده را برای دریافت پیام  آیات آماده می سازند. تصویر حرکت ابرها، ظهور روشنایی، پایان تاریکی، لرزش زمین، گریختن مردمان، شکافتن آسمان، خروج محتویات از زمین، حرکت کشتی ها بر روی دریا، اسبان در حال حرکت، فروپاشی کوه ها، شکافته شدن قبرها، رهاسازی کودک شیرخوار، درهم پیچیدن خورشید، جرقه ی سم اسبان و انبوهی ازتصاویر دیگر که در متن آیات سوره های قرآن مجید قابل مشاهده اند، همگی حاکی از به کارگیری ظرفیت های فراوان شیوه ی تصویری- روایی برای زمینه سازی جهت تشریح دقیق ترِ وقایع و رویدادها یی است که برای انسان سرنوشت  سازند. در پژوهش پیش رو سوره هایی از قرآن بررسی گردیده که در آیات ابتدایی سوره از شیوه ی روایی- تصویری بهره برده اند و سایر«سور» کتاب مقدس مورد نظر نبوده است. روش تحقیق، مبتنی بر شیوه ی تطبیقی بوده و با بررسی ویژگی های ساختاری آیات مورد نظر با مبانی و اصول هنرهای تصویری( سینما) و هنرهای تجسمی (عکاسی، گرافیک، نقاشی و...) نشان می دهد کارکردهای تصویرگرایانه آیه های مذکور ازدقت، مناسبت، جذابیت و هدف گذاری های کم نظیری برخوردارند، اما هیچ گاه پرداختِ تکنیکی به غایت تبدیل نگشته و صرفاً در راستای بیان مفاهیم والایی از قبیل: قیامت، تقواپیشگی و خداترسی به کار رفته است. پیشینه پژوهش های انجام شده مرتبط نشان می دهد که غالب تحقیق های انجام گرفته معطوف به ویژگی های تصویری قرآن در ارتباط با کتابت، تذهیب و نگارگری بوده و از این میان، اثری از سید قطب قابل تأمل می باشد. منابع ترجمه و تفسیری مورد استفاده از دانشمندان و عالمان برجسته ای همچون؛ مرحوم علامه طباطبایی (تفسیر المیزان)، آیت الله مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)، آیت الله جوادی آملی(تفسیر موضوعی)، آقای بهاءالدین خرمشاهی و آقای عزت الله فولادوند (ترجمه قرآن) بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

بررسی ساخت روایت تصویری قصه های قرآن مجید با تأکید بر قصه سوره کهف

اهمیت پژوهش در داستان های قرآن تا آنجایی است که نگارش، تفسیر و تدوین دربار ه آن از سده های اول اسلامی تاکنون مورد توجه عالمان و مولفان دینی بوده است. ویژگی های هنری قصه های قرآن و نحوه استفاده آن، انواع داستان پردازی و عناصر روایت داستانی چون سبک داستان پردازی، زمان، مکان، شخصیت پردازی، گفتگو، رویداد، تعلیق و ارتباط آنها با یکدیگر در کنار اهداف داستان پردازی و تصویرگری حقایق و معارف دینی از...

15 صفحه اول

شرح و بررسی تناسب تصویری از جلوه‌های زیبایی‌شناسی قرآن کریم

یکی از وجوه سادگی و قابل فهم بودن بیان قرآن، همین تصویری و ملموس بودن مفاهیم ذهنی آن است؛زبان تصویر این امکان را به انسان می‌دهد که تجربه کند و تجربیات‌اش را در قالب شکلی قابل مشاهده، مستند سازد. در زمینه قرآن و اعجاز آن کتاب‌ها و رساله‌های گوناگونی به رشته تحریر درآمده و صاحبنظران و پژوهش‌گران بزرگی همچون جاحظ، جرجانی، و زمخشری در این باب سخن گفته‌اند اما معدودی از ا...

full text

بررسی طرح‌واره‌های تصویری حرف «فی» در قرآن با تکیه بر نظریة جانسون در معناشناسی شناختی

خداوند در کلامش به دلیل هدف‌مندی در هدایت، همه‌ قوای انسان را برای درک معارفش به خدمت گرفته است. مهمترین قوه‌ وجودی انسان قوه‌‌ شناختی اوست و از آن‌جایی که طرح‌واره‌های تصویری از طریق تجارب روزمره به دست می‌آیند، به راحت‌ترین شکل ممکن عملکرد شناختی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. خداوند هم از راه طرح‌واره‌های تصویری که با حروف طرح‌ریزی شده‌اند، کلام فرا بشری را در سطح درک انسان جاری کرده است. ...

full text

کارکرد طرحواره‌های تصویری در مفاهیم تربیت اخلاقی قرآن

از جمله سازوکارهای شناختی در حوزة معناشناسی ‌شناختی، «طرحوارة تصویری» است که ساختی مفهومی و زیربنایی استعاری دارد. این شکل از مفهوم‌سازی از معانی نوین کدگشایی می‌نماید و بر مراد اصلی متن می‌افزاید. در فرهنگ‌ قرآنی، مفهوم‌سازی مفاهیم ارزشی و ضد ارزشی تربیت اخلاقی، در قالب طرحواره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی نمود یافته‌است. جستار حاضر با تکیه بر روش توصیفی‌ـ تحلیلی، شیوة مفهوم‌سازی آیات حوزة تربیت اخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 3

pages  81- 94

publication date 2013-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023